شرکت تضامنی و نحوه ثبت عملیات حسابداری

شرکتی است که تحت اسم مخصوص برای امور تجاری بین 2 یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود. اگر دارایی شرکت برای تادیه (پرداخت) تمام قروض کافی نباشد، هر یک از شرکاء مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است.

شرکت تضامنی چیست؟

شرکتی است که تحت اسم مخصوص برای امور تجاری بین 2 یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود. اگر دارایی شرکت برای تادیه (پرداخت) تمام قروض کافی نباشد، هر یک از شرکاء مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است.

چنانچه دارایی‌های شرکت برای پرداخت بدهی‌ها و تعهدات مالی شرکت کافی نباشد، هر یک از شرکا مسئولیت تضامنی به جهت پرداخت بدهی‌ها و تعهدات مالی دارند و این موضوع ربطی به میزان سهم الشرکه شرکاء ندارد. در اسم شرکت تضامنی باید عبارت (شرکت تضامنی) و حداقل یک نفر از شرکاء ذکر شود. در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمامی شرکاء نباشد باید بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده است عباراتی از قبیل (و شرکاء) یا (و برادران) قید شود.

شرکت تضامنی وقتی تشکیل می‌شود که تمام سرمایه نقدی تادیه و سهم الشرکه غیر نقدی نیز تقویم (ارزیابی به قیمت نقد) و تسلیم (تحویل) شده باشد. در شرکتهای تضامنی منافع کسب شده طبق نسبت مقرر در شرکت نامه (نسبت سود یا زیان) بین شرکا تقسیم می‌شود و چنانچه نسبت سود یا زیان در شرکت نامه مشخص نشده باشد منافع کسب شده هر سال می‌بایست به نسبت مانده سرمایه شرکا تقسیم شود.

نحوه تشکیل شرکت تضامنی

شالوده تشکیل شرکت تضامنی، شرکتنامه است که می‌بایست بر طبق قانون تجارت تنظیم شود و موارد زیر را در بر می‌گیرد:

1. نام و نشانی شرکت
2. اسامی شرکاء و نشانی آنها
3. تاریخ افتتاح شرکت
4. موضوع و مدت شرکت
5. روابط بین شرکاء
6. تقسیم سود یا زیان
7. ورود و خروج شرکاء
8. انحلال و تسویه

در بعضی از کشورها شرکت تضامنی در قالب هیچ شرکتی و شخصیت حقوقی جداگانه‌ای قرارنگرفته و بدون تشریفات خاصی بین شرکا، تشکیل می‌شود اما در ایران شرکت تضامنی زمانی رسمیت یافته و تشکیل می‌شود که قرارداد مکتوب و به ثبت برسد.

• قرارداد شرکت که همان شرکتنامه است قابلیت تغییر در مفاد وجود ندارد مگر با رضایت کلیه شرکاء

داشتن قرارداد شرکت(شرکتنامه) در شرکت تضامنی ضروری است اما داشتن اساسنامه (قانون اداره شرکت) ضروری نیست البته ممکن است این دو با هم یکی باشد.

• انتقال سهم الشرکه در شرکت تضامنی صرفاً با رضایت تمامی شرکاء مجاز ‌باشد.
• با توجه به ماهیت تضامنی بودن شرکت شرکاء نمی‌توانند بدون رضایت کلیه شرکاء از شرکت خارج و سهم الشرکه خود را به دیگری واگذار کنند.
• شریکی که سهم الشرکه شریک قبلی به وی واگذار گردیده است و با عنوان شریک جدید وارد شرکت می‌شود همانند شرکای قبلی مسئول قروض و بدهی‌هایی است که شرکت قبل از او داشته است و هر قراری برخلاف این موضوع از درجه اعتبار ساقط است.

تفاوت شرکت تضامنی و سهامی

نمونه‌هایی از تفاوت شرکتهای تضامنی و سهامی در جدول ذیل آورده شده است.

فرآیند تشکیل شرکت تضامنی

تشکیل اولیه شرکت تضامنی توافق 2 یا چند نفر برای امور تجاری مشترک و سرمایه گذاری آنها برای کسب سود در امور تجاری عنوان شده می‌باشد.

برای این منظور بعد از توافق اولیه شرکاء جهت ایجاد شرکت تضامنی ابتدا یک حساب جاری در یکی از بانکها بنام "شرکت تضامنی .......در شرف تاسیس " افتتاح و سرمایه نقدی خود را بدان حساب واریز می‌کنند.

آن قسمت از سرمایه غیر نقدی که وارد شرکت می‌شود می‌بایست بر اساس ارزش کارشناسی (ارزش منصفانه) با توافق کلیه شرکاء ارزیابی شده در اختیار شرکت قرار می‌گیرد.

سرمایه گذاری توسط شرکاء اگر نقد باشد وجه نقد را بدهکار و حساب سرمایه شریک را بستانکار می‌نماییم.

سرمایه گذاری توسط شرکاء اگر غیر نقد باشد حساب دارایی واگذار شده شرکاء معادل ارزش کارشناسی و منصفانه را بدهکار و حساب سرمایه شریک را بستانکار می‌نماییم.

ثبت‌های اولیه حسابداری در شرکت‌های تضامنی

اطلاعات زیر درباره شرکت تضامنی آلفا و شرکاء که دارای 3 شریک به نام های علی و حسن و حسین می‌باشد در دست است مطلوب است : انجام ثبت اولیه حسابداری.

ثبت سرمایه‌گذاری

اگر سرمایه‌گذاری غیرنقدی شرکاء به بهای تمام شده اولیه در دفاتر شرکت ثبت شود و دارایی‌های غیر نقد شرکت به ارزش منصفانه خود به فروش روند و شرکت بعد از فروش دارایی‌های خود فوراً تسویه شود، مطلوب است : انجام تمامی ثبت‌های لازم که در این حالت، ثبت‌های زیر صورت می‌گیرد:

1. ثبت سرمایه گذاری

2. ثبت فروش دارایی به ارزش منصفانه

مبلغ ثبت شده در حساب وجه نقد (14500000) حاصل جمع ارزش منصفانه دارایی‌های غیرنقد است که برابر است با:

3. توزیع سود حاصل از فروش دارایی به نسبتهای (علی– 2) و (حسن – 3) و (حسین- 3)

     4. توزیع وجه نقد باقی مانده بین شرکاء